Dni Krzyżowe

Od poniedziałku do środy, przed uroczystością Wniebowstąpienia Pańskiego obchodzone są Dni Krzyżowe. To dni błagalnej modlitwy o urodzaj i zachowanie od klęsk żywiołowych.

Od wieków w trosce o dobre plony rolnicy wykorzystywali nie tylko posiadaną wiedzę niezbędną do uprawiania roli, przekazywaną z pokolenia na pokolenie, ale prace w gospodarstwie i w polu łączono również z modlitwą powierzając je opiece Boga. Na wiosnę prośby w tych intencjach zanoszono przede wszystkim w Dni Krzyżowe, obchodzone w poniedziałek, wtorek i środę przed Wniebowstąpieniem Pańskim, oraz w patronalny dzień św. Marka, w którym z każdego kościoła parafialnego wychodziła błagalna procesja do krzyży przydrożnych i kapliczek położonych wśród pól. Do XX wieku w tym okresie obowiązywał post.

Obchód Dni Krzyżowych zapoczątkował w Galii około 470 roku biskup diecezji Vienne – Mamert, w związku z klęskami nieurodzaju, trzęsieniami ziemi i wojnami. Od IX wieku podczas procesji śpiewano Litanię do Wszystkich Świętych. W średniowieczu oprócz ludności wiejskiej brali w nich udział także królowie, magnaci i władze danego miasta – wszyscy zazwyczaj w strojach pokutnych. Obecnie nazywane są dniami modlitw o dobre urodzaje i za kraje głodujące. W poniedziałek odprawia się nabożeństwo „w okresie zasiewów”, we wtorek – „o uświęcenie pracy ludzkiej” i we środę – „za głodujących”. Poleca się też organizować procesje błagalne.

Modlitwy o urodzaje w święto św. Marka - 25 kwietnia

Procesja w dniu św. Marka (litaniae maiores - prośby większe) znana jest już od pierwszych wieków chrześcijaństwa, była jednak zwyczajem lokalnym, który wytworzył się w środowisku rzymskim. Przyjmuje się, iż jest kontynuacją procesji pogańskiej (zwanej robigalia) ku czci bożka Robigusa, która udawała się w pola dla uzyskania od bóstw dobrych zbiorów. Z czasem obrządki te zostały jednak zaadaptowane do chrześcijaństwa. Do ostatecznego ukształtowania się litaniae maiores i ustalenia ich na dzień 25 kwietnia przyczynił się papież Grzegorz Wielki. Odnowa kalendarza (1969 r.) skreśliła jednak te obchody z kalendarza ogólnego (tj. obowiązującego dla całego Kościoła).

Dni błagalne, Dni krzyżowe

Z kolei obchodzone przez nas Dni błagalne (dni krzyżowe) przed Wniebowstąpieniem Pańskim (tzw. litaniae minores - prośby mniejsze), po raz pierwszy pojawiły się w Galii (Francja) w V w. Zostały one ustanowione przez bp Memerta z Vienne, a zatwierdzone przez Synod w Orleanie (511 r.) stały się obowiązujące dla całej Galii. Określenie litaniae minores pojawia się jednak dopiero w X w. Modlono się wówczas o urodzaje, obfite plony i ich zachowanie wraz z ludźmi od klęsk żywiołowych. Zwyczaj został przejęty przez Rzym za Leona III (VIII/IX w.), rzymskie księgi liturgiczne odnotowują je w XIII w., ale dopiero po reformie mszału za papieża Piusa V w 1570 roku znajdują one swoje miejsce w mszale. Tylko w Polsce dni te nazywamy Dniami krzyżowymi, gdyż procesje te obrały za kierunek krzyże stojące w polu, przy których odprawiano nabożeństwa błagalne.

Procesje w Dni Krzyżowe należały do jednych z najważniejszych obrzędów w dorocznej religijności ludowej. Przypadały w okresie wiosennym, a więc w czasie, kiedy zboże zaczynało wzrastać. W trosce o dobre plony rolnicy udawali się do kościoła, by prosić ́Boga o urodzaj oraz ochronę obsianych i uprawianych pól.

Na obrzędy w Dni krzyżowe składa Się procesja błagalna i następująca po niej Msza Święta. W czterech dorocznych Dniach krzyżowych przechował się dotychczas ten pradawny zwyczaj, toteż powinniśmy go ze czcią zachować i chętnie podtrzymywać. Powinniśmy bowiem modlić się nie tylko wytrwale, ale i społecznie, to znaczy jednomyślni; do tej wytrwałej, wspólnej i jednomyślnej modlitwy przywiązana jest szczególna moc i skuteczność.

Tekst ....

Tekst ....